Czy wiesz, jakie bakterie zamieszkują jamę ustną?

Naukowcy nie mają wątpliwości, że ludzka jama ustna jest atrakcyjnym miejscem bytowania nawet dla 700 gatunków bakterii! Oczywiście, jeśli równowaga fizjologiczna jest zachowana, wspomniane drobnoustroje nie zagrażają nie tylko naszemu życiu, ale nawet zdrowiu. Ponieważ jednak w naszych organizmach zachodzą różne zmiany, a do tego pojawiają się sprzyjające czynniki środowiskowe, o zachwianie flory bakteryjnej nie jest wcale trudno. Konsekwencją takiego stanu rzeczy są choroby.

Zmiany w naturalnej florze bakteryjnej odpowiadają za większość schorzeń charakterystycznych dla naszej jamy ustnej. To właśnie one sprawiają też, że jednego rodzaju bakterii pojawia się więcej podczas gdy innych liczba maleje. Zmiany sprawiają też, że w jamie ustnej mogą zadomowić się drobnoustroje naturalnie w niej nie występujące, a i te bakterie, które zwykle ograniczają się do jamy ustnej, mogą infekować także inne części naszego organizmu. Zmiany mogą dotyczyć różnych narządów, choć największe zagrożenie związane jest ze schorzeniami jamy ustnej takimi, jak choćby próchnica, grzybica czy choroby przyzębia.

Jakie bakterie odpowiadają za powstawanie i rozwój próchnicy?

Za próchnicę najczęściej odpowiadają bakterie reprezentujące gatunki Lactobacillus rhamnosus, Streptococcus mutans oraz Streptococcus gordonii. Nie może być jednak inaczej, skoro głównym składnikiem ich pożywienia są węglowodany, których nie brakuje w pozostawionych w jamie ustnej resztkach spożywanego przez nas pożywienia. Podczas przemiany węglowodanów bakterie uwalniają kwasy, których obecność przyczynia się do obniżenia pH jamy ustnej, a to z kolei sprawia, że łatwiej o uszkodzenie szkliwa i powstawanie kolejnych ubytków. Wspomniane bakterie dobrze czują się zwłaszcza na koronach zębowych, a ponieważ są w stanie wytwarzać specjalne enzymy – bez problemu przedostają się również w głąb kanalików zębowych. Tworzona przez nie płytka nazębna powinna być systematycznie usuwana. W innym przypadku – przekształca się w kamień prowadząc do powstania chorób przyzębia.  

Halitoza w kontekście bakterii

Bakterie obecne w naszej jamie ustnej nie odpowiadają jedynie za próchnicę. Niektóre ich gatunki są też w stanie doprowadzić do tego, że zapach wydobywający się z naszych ust stanie się szczególnie trudny do zniesienia. Schorzenie to jest znane jako halitoza, a jego główną przyczyną okazuje się być zamiłowanie wywołujących je bakterii do znajdującego się w naszej ślinie białka oraz komórek nabłonka. Przemiana materii tych bakterii przyczynia się do wydzielania lotnych związków siarki odpowiedzialnych właśnie za powstawanie nieprzyjemnego zapachu z ust. Substancjami odpowiedzialnymi za zwalczanie nieświeżego oddechu są zwykle jony cynku, tymol, olejek eukaliptusowy czy wyciąg z mięty i innych ziół. Warto zwrócić uwagę czy produkty, które stosujemy na to schorzenia mają w składzie przynajmniej 1-2 te składniki.

Jama ustna jako siedlisko grzybów

Jama ustna jest zamieszkiwana przez bakterie, nie są to jednak wcale jej jedyni dzicy lokatorzy. Mówimy przecież o miejscu, w którym znakomicie czują się również grzyby z rodziny Candida. Ponownie wiele zależy od równowagi flory jamy ustnej. Jeśli jest ona zachowana, obecność grzybów nie ma większego znaczenia dla naszego organizmu. Każde odstępstwo prowadzi jednak do tego, że drożdżaki namnażają się (niestety robiąc to stosunkowo szybko). Właśnie wtedy dochodzi do zjawiska znanego jako kandydoza jamy ustnej. Na błonach śluzowych jamy ustnej pojawiają się białe pleśniawki, w skrajnym przypadku zaś pacjent zmaga się z leukoplakią włochatą – schorzeniem uznawanym za stan przedrakowy (jednak to ostateczność). Problem bakterii i grzybów w jamie ustnej jest poważny i nie można go ignorować. Na szczęście nie jesteśmy bezbronni! Skutecznym rozwiązaniem może się okazać właściwe przestrzeganie zasad higieny jamy ustnej. Duży wybór produktów sprawia, że mamy duże szanse na wygranie tej walki.